دسته اول غایبان بزرگ واردات خودرو شرکتهایی هستند که قبلا فعالیت گسترده و جدی در زمینه واردات و همچنین سابقه همکاری با برندهای شناختهشدهای را داشتند که اتفاقا خودروهای این برندها در محدوده مجاز واردات سال ۱۴۰۱ (خودروهای زیر ۲۰ هزار دلار) جا میگیرند. این شرکتها عبارتند از ایران خودرو (واردکننده سابق برند سوزوکی Suzuki و شریک پژو Peugeot)، ایرتویا (نمایندگی رسمی سابق برند تویوتا Toyota)، نگین خودرو (برند رنو Renault)، آسان موتور (برند هیوندای Hyundai)، اطلس خودرو (برند کیا Kia)، فامیلی موتور (برند هوندا Honda) و سیف خودرو (برند سوبارو Subaru).
۲- دریافت مجوز رسمی از تولیدکننده محصول برای تضمین ارائه خدمات پس از فروش یا انتقال فناوری.
۱- ایجاد یا استفاده از شبکه خدمات پس از فروش با پنج شرط ایجاد نمایندگی خدمات پس از فروش به ازای واردات هر ۱۰۰۰ خودرو، ایجاد یک نمایندگی در صورت واردات کمتر از ۱۰۰۰ خودرو، تامین قطعات یدکی ضروری قبل از واردات، تامین تجهیزات، اسناد و آموزش نفرات خدمات پس از فروش و اعلام فناوریهای انتقال یافته در خدمات پس از فروش
فردای اقتصاد: لیست واردکنندگان مجاز خودرو در سال ۱۴۰۱ اگرچه هنوز تکمیل نشده است، اما فعلا تنها شامل هفت خودروساز کشور شده و خبری از نام واردکنندگان قدیمی و نمایندگیهای رسمی اسبق خودروسازان خارجی در این لیست نیست. از سوی دیگر، نام ایران خودرو بزرگترین خودروساز کشور هم علیرغم وعدههای قبلی فعلا در لیست واردکنندههای خودرو دیده نمیشود. تجار نیز امکان نقشآفرینی در واردات خودرو را نیافتهاند. اما علت غیبت این دسته از فعالان اقتصادی و بزرگان صنعت خودرو در مسأله واردات چیست؟
چرا ایران خودرو در لیست واردکنندگان خودرو نیست؟
۴- تعیین سقف واردات خودرو با ملاحظه تنظیم بازار، حمایت از تولید با کیفیت داخلی و رعایت منابع ارزی کشور با اولویت مصرف ارز برای کالاهای اساسی و ضروری.
واردات خودرو برابر آییننامههایی که توسط وزارت صنعت و تجارت با رعایت شرایط زیر پیشنهاد میشود و به تصویب دولت میرسد، مجاز است
پرشیا خودرو (نمایندگی سابق بی ام و BMW)، تولیدی خدماتی تجارت ستاره ایران (نمایندگی رسمی بنز Benz) و معین موتور (نمایندگی رسمی پورشه Porsche) مثالهایی از این گروه هستند.
در ماده ۴ قانون ساماندهی صنعت خودرو آمده است:
۱- تعیین مشخصات فنی خودرو با اولویت واردات خودروهای برقی، ترکیبی، کم مصرف، ایمن و مورد استفاده عامه
طبق لیست ۷ نفره وزارت صنعت فعلا تنها خودروسازان امکان واردات خودرو را یافتهاند. چراکه احتمالا فقط آنها از عهده شروط سختگیرانه آییننامه واردات خودرو (لزوم ارائه خدمات پس از فروش توسط واردکننده و همچنین انتقال فناوری) برمیآیند.
۳- داشتن تجربه در واردات خودرو یا استفاده از شرکتهای دارای تجربه در این زمینه
۲- تامین خدمات پس از فروش و انتقال فناوری
البته آن طور که به نظر میرسد هفت شرکتی که فعلا مجوز واردات گرفتند قرار است خودروهای زیر ۱۰ هزار دلار را وارد کنند. بنابراین، احتمالا باید در انتظار افزوده شدن تعداد دیگری از شرکتها به عنوان واردکنندگان خودروهای بین ۱۰ تا ۲۰ هزار دلار به لیست واردکنندگان مجاز باشیم.
نگین خودرو و ایرتویا از واردات خودرو منع شدند؟
منوچهر منطقی، معاون حمل و نقل وزیر صمت شروط واردات خودرو را چنین مشخص کرد:
نکته جالب توجه آن است که به عقیده بسیاری، ستاره ایران که زیرمجموعه ایران خودرو است، امسال در نمایشگاه بینالمللی خودروی تهران با نمایش خودرهای بنز در غرفه ایرانخودرو تلاش داشت آمادگی خود را برای واردات نشان دهد و اعتبار خود را به عنوان نمایندگی رسمی این خودروساز آلمانی یادآوری کند. هر چند که این آرزوها با محدودیتهای آییننامه واردات خودرو ناکام ماند.
برای نبودن برخی دیگر از شرکتهای فوق در لیست واردکنندگان مجاز خودرو البته میتوان توجیهاتی یافت. از جمله آنها نگین خودرو و ایرتویا هستند که پرونده مالباختگان این شرکتها همچنان باز است. شرکتهای نگینخودرو، ایرتویا، آریتا و نگین خودرو ایرسا، متهم به قاچاق سازمان یافته در بازه زمانی سالهای ۹۰ تا ۹۷ هستند و بعید نیست این موضوع در غیبت این شرکتها نقش داشته باشد. نگین خودرو تا قبل از سال ۹۷ و ممنوعیت واردات خودرو محصولات رنو را توسط و با هماهنگی با رنو پارس وارد کشور میکرد. ایرتویا نیز نمایندگی رسمی تویوتا را تحت اختیار داشت. اخیرا دادستان تهران اعلام کرد رسیدگی به پرونده نگین خودرو و ایرتویا در مرحله پایانی است.
غیبت نمایندگیهای سابق بنز و بیامو
اگرچه خودروهای چینی از گزینههای قابل واردات هستند، اما این گمانهزنی وجود دارد که با توجه به آنکه محصولات بسیاری از برندهای فوق طی سالهای پس از ممنوعیت واردات، در داخل کشور مونتاژ شده است، به همین دلیل شاید شاهد حضور برخی واردکنندگان سابق خودروهای چینی در لیست جدید نیستیم.
گروه دوم آن دسته از شرکتها هستند که سابقه همکاری با برندهای لوکس و گرانقیمتتر خودرو را داشتند و طبیعی است که به دلیل خارج بودن سطح قیمت آن برندها از محدوده مجاز واردات در سال جاری علاقهای به واردات نداشته باشند.
مطلب مرتبط: واردکنندگان مجاز از چه برندهایی خودرو میآورند؟
چرا فقط خودروسازان مجوز واردات خودرو گرفتند؟
لیست کامل غایبان بزرگ واردات خودرو را اینجا بخوانید: این شرکتهای بزرگ مجوز واردات خودرو نگرفتند